Over PERINET

PERINET wenst een actieve rol op te nemen in overschouwen, initiëren en faciliteren van initiatieven met betrekking tot de mentale gezondheid in de perinatale periode.   

Als netwerk staan we voor 4 pijlers:  

Klinische samenwerking:
Om in alle regio’s kwaliteitsvolle perinatale zorg te realiseren zetten we in op samenwerking over verschillende sectoren en lijnen heen.  

Beleidsbeïnvloeding:
Het beleid van de Vlaamse Overheid omtrent perinatale mentale gezondheid dragen we mee uit aan de partners binnen het zorglandschap. Daarnaast zetten we bottom – up in op het ontwikkelen van goede praktijken, detecteren en signaleren van noden en hiaten die in het perinatale zorglandschap leven.  

Opleiding en deskundigheidsbevordering:
We zetten in op het zichtbaar maken en verspreiden van evidence en practice based opleidings-en intervisieaanbod omtrent perinatale mentale gezondheid. We zetten vormingsinitiatieven op waar nodig, we verbinden onderwijsinstellingen met experten op het terrein om basis- en voorgezette opleidingen verder te optimaliseren. Gedeelde kennis en vaardigheden omtrent perinatale mentale gezondheid draagt bij aan kwaliteitsvollere dienstverlening ten goede van het jonge kind en zijn gezin (nest rond het nest). 

Onderzoek:
PERINET speelt een verbindende rol naar onderzoeksinstituten om toegang te vinden tot het zorgwerkveld. Daarnaast leiden we professionals ook toe naar bestaand onderzoek. Hierbij willen we als netwerk het werkveld ondersteunen met het vertalen van onderzoek naar de dagelijkse praktijk.

Onze bril van waar uit we naar perinatale mentale gezondheid kijken bestaat uit:  

Parent Infant Mental Health (PIMH):  

PIMH expliciteert zowel de mentale gezondheid van de (aanstaande) moeder en de medeouder (indien aanwezig) van het kind als de mentale gezondheid van het kind, in het belang van ieders emotioneel welbevinden en hun onderlinge interacties. Het emotioneel welbevinden van het kind en het emotioneel welbevinden van de directe omgeving zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De zorg voor de ouders staat zowel in het teken van het vrijwaren van de ontwikkeling van de baby als de zorg voor de ouder als persoon.  

De ontwikkeling van de baby kan niet los gezien worden van de relatie met zijn zorgfiguren, de eventuele psychische kwetsbaarheid van zijn ouders, de gezinscontext en de bredere maatschappelijke context waarin hij opgroeit. Tijdens de eerste levensjaren van het jonge kind worden de bouwstenen gelegd voor zijn ontwikkeling. Hiervoor is hij afhankelijk van zijn zorgfiguren, wat de baby kwetsbaar maakt. Wanneer er tijdens deze cruciale periode te weinig responsiviteit en continuïteit in zorg is, heeft dit een impact op zijn verdere ontwikkeling en dit op verschillende domeinen.  

Veerkrachtversterkend aan de slag doorheen de transitie naar ouderschap  
De perinatale fase is een ingrijpende levensfase met verschillende overgangen. Met de geboorte van de baby wordt ook een moeder en medeouder geboren. Het is een nieuwe ontwikkelingsfase zoals de adolescentie waarbij prille ouders zich moeten heruitvinden: omgaan met nieuwe verantwoordelijkheden en verwachtingen, veranderingen in relaties, intense emoties,… Emotioneel uit evenwicht raken is daarbij niet ongewoon. Nu leeft nog te vaak de mythe van de ‘roze wolk’ en zijn er vaak onrealistische verwachtingen rond het (nakende)ouderschap en de komst van de baby. De fase van zwangerschap en geboorte brengt uitdagingen en groeimogelijkheden met zich mee, die gepaard gaan met een verhoogde kwetsbaarheid en een verhoogde kans op ontwikkeling van psychische problemen bij ‘aanstaande’ ouders. ​Voldoende veerkracht en draagkracht bij zowel de (aanstaande) ouder als zijn omgeving draagt bij aan groei in ouderschap en opnieuw in balans geraken. Het versterken van veerkracht en draagkracht van (aanstaande) ouders zijn dan ook leidende principes in alle acties die PeriNet wil nemen.   

Nest rond het nest  

We streven naar een zorgzame samenleving, als nest rond het gezinsnest. Een maatschappij die oog heeft voor het emotioneel en relationeel welbevinden van jonge kinderen en prille ouders én voor de uitdagingen en kwetsbare processen die deze levensfase met zich meebrengen. Huidige en toekomstige psychische kwetsbaarheid kan voorkomen worden als we enerzijds de relaties tussen prille ouders en hun jonge kinderen, waarin groei en ontwikkeling mogelijk is, centraal te stellen. Anderzijds dienen we als samenleving de nodige ondersteuning te bieden aan alle jonge gezinnen.   

Als netwerk willen we tevens een nest voor de professionele hulpverlener creëren. Zorgen doen we samen, met elkaar maar ook voor elkaar. Om gezinnen optimaal te ondersteunen vraagt dit samenwerking tussen de verschillende sectoren en over de verschillende lijnen heen.  

Zorgaanbod

We zetten in op triadische zorg, we handelen vanuit zorg voor het hele gezin en richten ons niet enkel op de baby. In het zorgaanbod hebben we aandacht voor intersectionaliteit: cultuur, ras, socio-economische armoede, gender, … en trachten we preventief vanuit het public mental health – perspectief mee een zorgaanbod uit te bouwen voor de hele doelgroep, inclusief kwetsbare gezinnen.  

Perinatale mentale gezondheidszorg dient er naar te streven zo maximaal mogelijk de zorg naar de gezinnen te brengen. De zorg dient zoveel als mogelijk dichtbij huis te worden georganiseerd waarbij het gezin zoveel mogelijk bij elkaar wordt gehouden. Het streven is om maximaal zorg te dragen vanuit en in (de nabijheid van) de thuisomgeving én kort op de bal. De ontwikkeling van de foetus en baby gaat razendsnel, wat geen tijd laat om te wachten met ondersteuning. 

Bespreekbaar maken van psychisch (on)welbevinden
We stellen vast dat aandacht voor perinatale mentale gezondheid maatschappelijk nog onderbelicht is. Er leeft nog veel taboe en stigma, zowel bij ouders, omgeving als hulpverleners. We willen verder inzetten op sensibilisering van het thema perinatale mentale gezondheid, om zo de drempel te verlagen om emotionele rollercoasters en uitdagingen in deze levensfase bespreekbaar te maken.  

Wil je meer weten? Lees dan de Aanbevelingen tot Vlaamse visie en prioriteiten ter ondersteuning van Perinatale Mentale Gezondheid (2021).

Historiek